Bir işi yönetmek, sizin ve çevrenizdekilerin hayatı üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir. Ancak tabii ki bir işi yönetmeden önce, nasıl bir iş kuracağınızı bilmeniz gerekiyor.
Daha önce böyle bir girişimde bulunmadıysanız, kendi işinizi kurmaya karar vermek konusunda çeşitli çekinceleriniz olabilir. Neyse ki, örnek alınacak pek çok girişimci var. Onların başarılarından ve hatalarından edindikleri tecrübelerden yararlanmak iyi bir başlangıç noktası olabilir.
İster ilk kez bir işe “girişiyor” olun, isterseniz de onlarca kez girişmiş olun, bu makalede anlatacağımız 12 maddeden çıkarabileceğiniz pek çok ders olacak. Sizler için fikir bulma aşamasından, kargo stratejinize ve ardından ürününüzü veya hizmetinizi piyasa sürmeye kadar detaylı bir içerik hazırladık.
1. Bir iş fikri belirleyin
Bir iş fikri bulmak, diğer girişimcilerde işe yaramış ve zaman içinde test edilmiş yaklaşımlara güvenerek sistematik olarak yaklaşabileceğiniz bir süreçtir. Buna ek olarak düşük yatırım gerektiren bir iş kurmayı istemeniz ya da tüm fikirlerinize odaklanmak istemeniz bir yana, satmak için bir ürün bulmaya giden en iyi yol aşağıdaki stratejileri içerir:
- Kişisel görüşlerinizi/ilgi alanlarınızı ortaya çıkarın. Boş zamanlarınızda neler yaparsınız? Yaşadığınız bir hayal kırıklığını çözecek veya hobilerinizle bağlantılı satabileceğiniz ürünler var mı?
- Mevcut ürünleri araştırın. Popüler ürünler hakkında yaygın şikayetler olup olmadığını ve pazardaki boşlukları tespit edip edemeyeceğinizi görmek için ürün incelemelerini değerlendirin.
- Trendlerden yararlanın. Bir ürün her yerde karşınıza çıkıyorsa veya popüler bir ürünü en iyi şekilde kullanmak için çok iyi bir fikriniz varsa, harika bir e-ticaret işine sahip olabilirsiniz.
Unutmayın, harekete geçmek için ihtiyacınız olan tek şey bir fikir. Pek çok başarılı işletme, işe bir “imza ürünle” başlayıp, buradan tamamlayıcı ürünlere doğru genişliyor.
2. Pazar araştırması yapın
İşletmenizi hayata geçirmek zor gelebilir, ancak asıl mesele, siz çok fazla zaman ve para harcamadan önce müşterilerin ürününüz için para ödemeye istekli olup olmadıklarını test etmektir. Ne tür bir iş kuruyor olursanız olun bu fikrinizi “teyit etmek” son derece önemlidir.
Fikrinizi teyit etmenin basitten karmaşığa pek çok yolu mevcut. Çok derinlere inmeden piyasa talebini nasıl hesaplayacağınızı anlamanıza yardımcı olabilecek bazı tavsiyeler vermek isteriz:
- Ön sipariş almak için bir mağaza oluşturun.
- Bir “kitle fonlaması” kampanyası başlatın.
- Ürününüzün veya hizmetinizin referans fiyatını belirleyin.
Ürün fikirlerinizi teyit etmenin başka yolları da var; ancak fikrinizden şüphe duyduğunuz an mümkün olduğunca hızlı şekilde satış yapmaya başlamanızı öneririz. Doğrudan müşteri geribildirimlerinden öğrenmek ve ürünlerinizin nasıl kullanıldığını anlamak, sıfırdan bir iş kurduğunuzda son derece kıymetlidir, ve tabii işinizi büyütürken de.
Bir akıllı telefonu tek elde güvenle tutmak için çıkarılmış ve artık her yerde bulunan PopSockets’i ele alalım. Başlangıçta David Barnett, PopSockets’i kulaklık kablolarını yönetmek için tasarlamıştı. Sınıfındaki öğrencilerin telefonlarını daha sıkı tutmak için PopSocket’lerini kullandıklarını görene kadar müşterilerinin üründe gördüğü planlanmamış değeri fark etmedi. Bu bilgi, PopSockets’in 35 milyondan fazla ürün satmasına yardımcı oldu.
3. İşletmenize bir isim bulun
İşletmenize yaptığınız işi açıkça belirten, kısa ve akılda kalıcı, sektörünüzde halihazırda kullanılmayan bir isim bulmaya çalışın. Bu kolay bir iş olmamasına rağmen biraz çaba ve hayal gücü ile başarılabilir.
İlham almak için “name generator” olarak da bilinen isim üreteçlerinden yararlanabilirsiniz ancak çok güvenmemenizi de tavsiye ederiz. İşletmenizin ismi aynı zamanda bir “mesaj” da içerebileceğinden insan faktörü önemlidir.
Güçlü bir işletme ismi şu özelliklere sahip olmalıdır:
- Kısa ve basit. Müşterilerinizin işletme isminizi hızlı bir şekilde hatırlayabilmesini istiyorsanız çok uzun bir isimden kaçınmanız gerekiyor. Bir veya iki kelime olması idealdir, ancak unutulmaz bir “cümle” oluşturduklarında üç ila dört kısa kelime de işe yarayabilir.
- Farklı. Pazar araştırmanız, sektörünüzdeki herkesin benzer isimlere sahip olduğunu veya benzer öğelere dayandığını gösteriyorsa, gerçekten öne çıkan bir isim bulmak için klişelerden kaçınmak faydalı olabilir.
- Orjinal. Benzer isimlerden kaçınmanın ötesinde, işletme isminizin halihazırda bir rakip tarafından kullanılmadığından emin olmanız gerekir. Bunu yapmak için iş yapacağınız ülkelerde ücretsiz bir ticari marka araması yapıp Google ile sosyal medya platformlarını da kontrol edebilirsiniz. (Aynısı alan adları için de geçerlidir. Bu nedenle herhangi bir şeye karar vermeden önce bir “domain” ismi araması yapın.) Eğer aynı isimle başka sektörde faaliyet gösteren bir işletmeyle karşılaştıysanız, sadece sektörünüzün farklı olmasına güvenmemenizi tavsiye ederiz. Böyle durumlarda en doğrusu bir uzmana danışmak olacaktır.
4. İş planınızı yazın
Bir iş planı hazırlamak fikrinizi resmileştirmenize yardımcı olacaktır.
Özellikle iş planı süreci için geçerli olan klasik bir alıntı yapalım: “Planlar hiçbir şey, planlama ise her şeydir”. Birçok girişimci, harekete geçtikten sonra planlarına nadiren baktıklarını söylerler. Ancak derinlemesine düşünmenin ve fikri araştırmanın planlama üzerindeki önemini de belirtmeden geçemezler.
Planınızı oluştururken, rekabet analizi ve SWOT analizi bölümlerine ekstra dikkat etmelisiniz. İnsanların para ödemeye ikna olarak fikrinizi doğrulamasının yerini hiçbir şey alamaz, ancak bu bölümleri tamamlamayla ilgili araştırma, doğru yolda olduğunuzu daha da kanıtlayabilir.
5. İşletme finansmanı konusunu öğrenin
Herhangi bir ticari işletmenin ortak paydası para kazanmaktır. Bu da nakit akışı yönetimini, bir işe nasıl başlayacağını öğrenmenin ayrılmaz bir parçası yapar. Başlamak ve büyüdükçe bu bilgiyi ölçeklendirmek için bazı temel bilgilere sahip olmanız gerekir.
Yalnızca küçük bir başlangıç maliyetiyle kurabileceğiniz çok sayıda işletme türü mevcut. Ancak bazı işletme türleri stok, ekipman veya fiziksel alan için bütçe gerektirebilir. Ne zaman kar ve zararınızın eşit olacağı gibi önemli tahminleri yapabilmeniz için, toplam başlangıç maliyetinizi net bir şekilde görmeniz gerekir.
Bu hesaplamalar cebinizden harcayabileceğinizden daha fazla yatırıma ihtiyacınız olduğunu gösteriyorsa, küçük işletme kredisi veya kitle fonlaması kampanyası gibi seçenekleri de değerlendirebilirsiniz.
İşletmeniz için satın alma işlemi yapmaya hazır olduğunuzda, muhasebe tutmaya başlamak birincil mali görevlerinizden biri olmalı. Gelir ve giderlerinizin doğru kayıtlarının olması, nakit akışına göz kulak olmanıza ve daha sonra bir muhasebeci ile çalışmaya sorunsuz bir geçiş yapmanıza yardımcı olur.
Süreci daha da kolaylaştırmak için, bir ticari banka hesabı açabilir ve bir ticari kredi kartı edinebilirsiniz. Kişisel ve profesyonel mali durumunuzu ayrı tutmak, işletme vergilerinizi çok daha basit hale getirir ve bir iş kurmaya yönelik bazı mali adımları otomatikleştirmenize de yardımcı olur.
6. Ürün veya hizmetinizi geliştirin
Nispeten “angarya” olarak adlandırılan işleri yaptınız ve bir iş kurmanın ardındaki finansal unsurları biliyorsunuz. Şimdi sunmak istediğiniz ürün veya hizmeti derinlemesine inceleme zamanı. Ürün odaklı bir işletme için ürününüzü geliştirmek, üç genel yaklaşımdan birini benimsemek anlamına gelir:
- Kendi ürününüzü üretmek. El yapımı ürün üretmek veya başka bir üreticiden orjinal bir ürün satın olmak fark etmeksizin kendi ürününüzü geliştirmeniz satış aşamasında pazarda öne çıkmanızda etkili olacaktır.
- Mevcut bir ürünü kişiselleştirmek. Talep üzerine baskı seçenekleriyle, benzersiz tasarımlarınızı ve fikirlerinizi tişörtler, taytlar, havlular, sırt çantaları ve daha fazlasını içeren ürünler üzerine uygulayabilirsiniz.
- Dropshipping. Stoksuz satış, yeni bir ürün oluşturmadan mağazanızı satışa açmanın bir yolu. Herhangi bir depo yönetmeden neredeyse anında satış yapmaya başlamanızı sağlar.
Ürününüzü geliştirirken ve fiyatlandırmanızı belirlerken toplam maliyetlerinizi aklınızda bulundurun. Ama ürünlerinizin de fiyatlarının sadece maliyetlere bağlı olmadığını hatırlamak gerekiyor. Fiyatlandırma stratejisini etkileyen bir çok faktör mevcutken, ürününüzü sizin izin en karlı olacak şekilde fiyatlandırmanız oldukça önemli.
7. Bir işletme yapısı seçin
İşletme yapınız, vergilerden kişisel borçlarınızın operasyonlarına kadar işletmenizin önemli bölümlerini etkileyecektir. Doğru yapıyı seçmek, sizin için gerekli yasal ve finansal korumaları dengelemekle ilgilidir. İşinizi kurmadan önce dikkatlice düşünmeniz gereken önemli bir karardır.
İşletme yapıları ülkelere ve bölgelere göre değişebilir. Ancak iki yaygın tür olduğunu söyleyebiliriz: şahıs şirketi/firması ve anonim şirket. Şahıs şirketi, işe dahil olan tek kişi siz olduğunuz için ve genellikle az çabayla takip edilmesi gereken bir yapı olduğu için oldukça avantajlıdır. Ancak sizi işten ve faaliyetlerinden kişisel olarak sorumlu kılar.
Öte yandan, bir ortaklık/anonim şirket gibi daha resmi bir yapıyı tercih ederseniz birden fazla çalışanı dahil etmek daha kolay olacaktır. Bu işletmeden şahsen sorumlu olmazsınız. Aynı zamanda, bu tür bir işletme kurmak ve sürdürmek için daha fazla adım ve evrak işiniz olacaktır.
İş yapılarının nasıl olması gerektiğini anlamak söz konusu olduğunda, göz önünde bulundurmanız gereken birkaç faktör vardır:
- İşletmeniz nerede bulunuyor? Ülkenizin yasaları oluşturabileceğiniz farklı işletme türlerini ve iş kurmak için bir işletme ruhsatına ihtiyacınız olup olmadığını ana hatlarıyla belirtir.
- Ne tür bir iş yönetiyorsunuz? Bazı işletme türleri belirli bir ölçekteki veya belirli bir sektördeki işletmeler için daha uygun olabilir. Gelecekte yeni ortaklarla çalışmak için işinizi yeniden yapılandırmanız da gerekebilir. Örneğin, büyük işletmelerin tedarikçilerinden veya ortaklarından işletmeye dahil olmalarını istemesi sıradışı bir durum sayılmaz.
- Kaç kişiyi kapsıyor? Tek başınıza bir kurucu olarak işleri yürütüyorsanız, basitleştirilmiş seçeneklere göz atabilirsiniz. Bir iş ortağınız veya şirkette mülkiyeti olan birden fazla kişi varsa, her şeyin doğru şekilde kurulup paylaşıldığından emin olmak için daha gelişmiş seçeneklere bakmanız gerekir.
Geçmişte “Türkiye’de Şirket Kurmak” konusuyla ilgili detaylı bir webinar düzenlemiştik. Dilerseniz buradan izleyebilirsiniz:
8. Lisansları ve yasal mevzuatları araştırın
Bir işletmeyi nasıl kuracağınızı anladıktan sonra, yasal olarak çalışmak için hangi lisanslara ve yasal mevzuatları karşılamaya ihtiyacınız olduğunu araştırmalısınız. Elbette hiç kimse vergi dairesiyle problem yaşamak istemez. İşletmeniz, bölgenizdeki işletmeleri yöneten yasaların yanı sıra sektörünüze özgü yasa ve düzenlemelere tabii olabilir. Örneğin yemek hizmeti veren bir işletmenin, sattığı ürünleri işlemek için çeşitli lisanslara ve düzenlemelere uyması gerekir. Ancak aynı zamanda pazarlama çalışmalarının yasal olmasına, ticari marka ve telif hakkı yasalarına da dikkat etmelidir.
Bilmeniz gereken çok şey var. Bunların çoğu da bulunduğunuz yere ve sektöre özgü. Bu sebeple işinizi kurmadan önce danışmanlık almak isteyebilirsiniz. Ticari veya hukuki tavsiye almak için önceden zaman ve bütçe yatırmak, sizi yol boyunca karşılaşabileceğiniz zorluklardan kurtarabilir.
9. Yazılım sistemlerinizi seçin
Kendi işinizi nasıl kuracağınızı öğrenirken, iyi bir yazılımın değerini de anlamanız gerekir. Bir işi yürütmenin ağır yüklerini azaltmanın ve kendinizi gelecekteki başarıya hazırlamanın en iyi yollarından biri de yapmanız gereken şeyleri otomatikleştirmenize veya düzene koymanıza yardımcı olabilecek yazılımlar seçmektir.
Genellikle doğru yazılım sistemlerini seçtiğinizde, yalnızca bir kez kurulum yapmanız yeterlidir. Devamında çok az iş yüküyle verimli bir şekilde çalışmasını sağlayabilirsiniz. Yazılım temel olarak size şu konuları yönetmenizde yardımcı olabilir:
- Muhasebe. İş ortağınızla bir yemek yemekten, büyük bir stok siparişine kadar her şeyi takip etmenize yardımcı olacak birden fazla seçenek sunan bir muhasebe yazılımı, işinizi oldukça kolaylaştırabilir.
- E-posta pazarlaması. İyi bir e-posta pazarlama aracı, mevcut (ve gelecekteki) müşterilerinizle iletişim halinde kalmanıza ve doğru zamanda doğru kişilere doğru mesajları gönderebilmenizi sağlar.
- Reklamlar. Reklamlar için bütçe ayırmak, özellikle de internette iş yapmanın bir maliyetidir. Ancak ne kadar harcamanız gerekirse gereksin, süreci düzene koymanıza ve reklam bütçenizden en iyi şekilde yararlanmanıza yardımcı olabilecek bir pazarlama yazılımı mutlaka vardır.
- Proje yönetimi. Yalnızca bir ürüne sahip olsanız bile, işinizi planlamak ve önemli işleri takip etmek için çeşitli yazılımlardan faydalanabilirsiniz. Böylece planlarınızı daha programlı bir şekilde hayata geçirebilirsiniz. Trello ve Asana size projelerinizi yönetmenizde tavsiye edebileceğimiz yazılımlardan yalnızca iki tanesi.
- Web sitesi veya çevrimiçi mağaza. İşinizi yönetmekle ilgili tüm kritik görevleri kolayca düzenlemenizi sağlayan bir platform seçebilirsiniz. Ürünleri sergilemenizde yardımcı olan ve size siparişleri kolayca alma ve yönetme yeteneği veren bir tema kullanarak istediğiniz estetik görünüme de ulaşabilirsiniz.
10. İşletmeniz için bir yer bulun
İş planınız, işiniz için ne tür bir alana ihtiyacınız olduğuna rehberlik edecektir. Kişiye özel baskılı tişörtler satıyorsanız evinizde yalnızca küçük bir çalışma alanı, bir masa ve bir dizüstü bilgisayar için yer ayırmanız yeterlidir. Öte yandan, işletmeniz perakende satış alanı gerektiriyorsa, daha büyük bir alana ihtiyacınız olacaktır.
İşletmenizin ihtiyaçlarını anlamaya yardımcı olması için şu soruları sorabilirsiniz:
- Stok için ne kadar alana ihtiyacınız olacak? Aynı anda binlerce ürünün teslimatını yapacaksanız, bunu oturma odanızdan yapmanız imkansızdır.
- Bireysel olarak perakende satışlar yapmayı planlıyor musunuz? Evinizden satış yapmak, ilk siparişleriniz için kesinlikle iyi bir seçenektir. Ancak yüz yüze görüşme önemli bir faktörse, müşterilerin ziyaret edebilecekleri rahat ve kolay erişilebilir bir alana ihtiyaç duyabilirsiniz.
- Bulunduğunuz yerden siparişleri paketleyecek ve gönderecek misiniz? Nakliye işlemlerinizin ölçeğine bağlı olarak bu işlem, bir home-office düzeninden fazlasına ihtiyaç duyabilir.
Özellikle yüz yüze satış yapmayı planlamıyorsanız, halihazırda sahip olduğunuz bir alandan işletmenizi yürütebilirsiniz.
11. İş yükünü ve ekip boyutunu planlayın
Artık kendi işinizi nasıl açacağınızı bildiğinize göre, ekibinizi oluşturmanın zamanı geldi.
İşinizi kurmak için ne kadar zamana ihtiyacınız olacak ve hangi beceriler gerekli? Bunlar cevaplamanız gereken temel sorular. Çünkü bu sorular hem zaman çizelgenizi hem de lansmanınız için yatırım düzeyinizi yönlendirecek.
Tüm işi kendiniz yapmayı planlıyorsanız, yatırım yapabileceğiniz zaman sınırlıdır. Yardım almayı planlıyorsanız, tüm bu maliyetlerle birlikte aynı zamanda serbest (freelancer) veya tam zamanlı çalışanları bulma ve işe almada harcanan zamanı da hesaba katmanız gerekir.
Başlarken öğrenmeniz, bilmeniz veya istihdam etmeniz gereken temel becerilere birlikte göz atabiliriz:
Tasarım
Logo tasarlamadan markanızın renklerini seçmeye kadar, bir işletmeye nasıl sahip olunacağını öğrenirken verilmesi gereken birçok tasarım kararı var. İşte odaklanmanız gereken birkaç önemli nokta:
- Logo. Logonuzu oluşturmak için Hatchful gibi bir logo oluşturucuya veya Canva gibi çevrimiçi tasarım yazılımlarına güvenebilirsiniz.
- Renkler. Bir renk paleti oluşturabilen birçok çevrimiçi araçtan biriyle işe başlayabilir veya markanıza renk seçmek için yine Hatchful gibi araçlara başvurabilirsiniz.
- Web sitesi tasarımı. Web siteniz için profesyonel bir temayla başlamak, müşterilerinizin güvenine doğrudan etki edebilir.
Fotoğrafçılık
İyi bir fotoğraf, özellikle e-ticaret siteleri için çok önemlidir. Bu yüzden profesyonel fotoğraf çekimi yapan şirketlerden yardım almak işinizi oldukça kolaylaştıracaktır. Ancak bu, ürün fotoğrafçılığını kendinizin yapamayacağı anlamına da gelmez.
Pazarlama (Marketing)
Pazarlama, kendi işinizi nasıl kuracağınızı anlamanın ayrılmaz bir parçasıdır. SEO, SEM, Sosyal medya pazarlaması ve daha birçok konuda bilgi sahibi olmanız gerekebilir. Bunların birçoğunu Satış ve Pazarlama konulu makalelerimizden öğrenebilir, bir pazarlama stratejisi oluşturmaya hızlıca başlayabilirsiniz.
Nakliye
Başarılı bir işletmenin nasıl yönetileceğini anlamanın kilit noktalarından biri, pratik bir nakliye stratejisiyle çalışmaktır. Ürünler sipariş edildikten sonra A Noktasından B Noktasına nasıl ulaşacaklar? Bir nakliye stratejisi için dikkat etmeniz gereken temel ayrıntılar şunlardır:
- Fiyatlandırma. Müşterilerinize ücretsiz mi yoksa indirimli kargo mu sunacaksınız? Bir diğer seçenek olarak, tüm maliyeti onlara mı yansıtacaksınız? Bu, işletmenizin birçok bölümünü etkileyen önemli bir karardır. Bu nedenle rakamları değerlendirmek ve seçenekleri gözden geçirmek önemlidir.
- Paketleme. Daha hafif paket genellikle daha düşük nakliye maliyetleri anlamına gelir. Ancak ağırlığı, korumayla dengelemeniz gerekir. Örneğin, karton ağır olmasına rağmen birçok ürünün koruyucu olarak kullanılabilir.
- Konum. Yalnızca yurt içine mi satış yapacaksınız yoksa yurt dışına da açılacak mısınız? Cevabınız zamanla değişebileceği gibi stratejinizde de önemli rol oynayacaktır.
İşletmeniz için yardım alma
İşletmeniz için ihtiyacınız olan her şeyi kendi başınıza yapmak için zamanınız veya beceriniz yoksa yardım alabilirsiniz. Çeşitli rutin görevler için sanal bir “asistan” bulabilir veya web sitenizi ya da pazarlama planınızı oluşturmak gibi daha detaylı projeler için bir uzmanla çalışabilirsiniz.
İş yükünüzü yönetme
Nelere ihtiyacınız olduğunu ve işi kimin tamamlayacağını iyice anladıktan sonra, hayatınızı kolaylaştırmak için biraz proje yönetimi yapmaya yoğunlaşabilirsiniz. Görevleri yazmak, atamak ve izlemek için Trello veya Asana gibi bir zaman yönetimi aracı kullanmanızı tavsiye ederiz. Zaman yönetimi araçları özellikle ekiplerin programa uymasını sağlamak için faydalıdır, ancak kendiniz için de kullanmanız işlerinizi son derece kolaylaştırabilir.
12. İşinizi kurun
Bu noktada, başarılı bir işi nasıl yürüteceğinizle ilgili her şeyi biliyorsunuz. Son ve en heyecan verici adımı atmaya hazırsınız: faaliyete geçme/lansman! Zaten yaptığınız hazırlık, lansmanınızı desteklemek için sağlam bir temel oluşturmuştu. Böylece pazarlama faaliyetlerine ve ilk satışınızı yapmaya odaklanabilirsiniz.
Her lansman benzersiz olsa da, herhangi bir işletmenin satışlarını ilk birkaç gün artırabilecek bazı unsurlarlardan bahsetmek istiyoruz:
- Ağınızdan yararlanın. Mağazanızı her şeyden önce kişisel sosyal medya hesaplarınızda ve zaten kullanabileceğiniz ücretsiz kanallarda tanıtmayı unutmayın.
- İndirimler sunma fikrini değerlendirin. İlk müşterilerinizi kar marjlarınıza uygun bir indirim koduyla ödüllendirmek, özellikle mağazanız yeni olduğunda ve çok fazla müşteri yorumu olmadığında erkenden ilgi çekmenize yardımcı olabilir.
- Ücretli reklamları deneyin. Küçük bir bütçeyle başlasanız bile, ücretli reklamlar ideal kitlenizin karşısına çıkmanın en etkili yollarından biri olabilir. Bunu erkenden denemek ve sonuçlarınızı değerlendirmek, ilk birkaç satışınızı artırmanıza ve ölçeklendirirken reklam performansınızı optimize etmenize yardımcı olabilir.
İhtiyacınız olan birçok bilgiyi Şirketleşme ile ilgili yazılarımızdan edinebilirsiniz. Kendi işinizi kurmanın ilk adımını bugün atmamanız için hiçbir nedeniniz yok.
